آشنایی با اصطلاحات مهم آسانسور
اصطلاحات و تعاریف
در این استاندارد اصطلاحات با تعاریف زیر بكار برده میشود. برای احتراز از تكرار، اصطلاحات به ترتیب حروف الفبایی و نه بر طبق نوع تجهیزاتی كه در آنها بكار رفته، ذكر شده اند.
آسانسور
دستگاهی است دائمی كه برای جابجایی اشخاص یا كالا، بین طبقات ساختمان بوده و در طبقات مشخصی عمل مینماید. دارای كابینی است كه ساختار، ابعاد و تجهیزات آن به اشخاص بسهولت اجازه استفاده می‌دهد ومیان ریلهای منصوبه عمودی با حداكثر انحراف 15 درجه حركت میكند .
آسانسور با رانش مثبت (وینچی)
نوعی آسانسور است كه با زنجیر یاطناب فولادی آویزان شده و نیروی رانش بطریقی بغیر از اصطكاك به آن وارد می شود.
آسانسور با سیستم محركه كششی
آسانسوری خدماتی است كه بواسطه اصطكاك بین فلكه رانش و طنابهای فولادی حركت میكند.
آسانسور حمل بار و مسافر
آسانسوری‌است كه برای حمل و نقل كالا طراحی شده‌است و معمولا” عمل حمل و نقل بهمراه افراد صورت می گیرد.
آسانسور خدماتی
آسانسوری دائمی است كه برای جابجایی كالا بین طبقات ساختمان میباشد و درطبقات مشخصی عمل میكند ، دارای كابینی است كه ابعاد آن به اشخاص اجازه‌استفاده رانمیدهد و در میان ریلهای منصوبه عمودی و با حداكثر 15 درجه‌انحراف ، حركت میكند. ابعادی كه كابین را برای افراد غیرقابل استفاده میكند، نباید از مقادیر زیر بیشتر شود:
الف – مساحت كف كابین 1.00 متر مربع
ب – عمق 1.00 متر
ج – ارتفاع 1.20 متر
ارتفاع بیش از 1.20 متر كل كابین ، بشرطی مجاز میباشد كه كابین شامل چند طبقه ثابت باشد بنحوی كه ارتفاع هر یك از طبقات از 1.20 متر تجاوز ننماید.
آسانسور خدماتی با رانش مثبت (وینچی)
نوعی آسانسور خدماتی است كه با زنجیر یاطناب فولادی آویزان شده و نیروی رانش بطریقی بغیر از اصطكاك به آن وارد می شود.
آسانسور خدماتی با سیستم محركه كششی
آسانسوری است خدماتی كه به واسطه اصطكاك بین فلكه رانش و طنابهای فولادی حركت می كند .
آسانسور خودرو بر ساختمانهای خصوصی
آسانسوری كه اتاقك آن ابعاد مناسبی برای جابجایی خودروهای سواری داشته وطراحی آن امكان این جابجایی را بدهد.
استفاده كننده
به هرشخصی كه از خدمات آسانسوراستفاده میكند گفته می شود .
بار اسمی(ظرفیت مفید)
ظرفیت یا باری است كه قطعات و تجهیزات آسانسوربر آن اساس ساخته شده و فروشنده عملكرد تعریف شده آسانسور را تحت آن بار تضمین نموده‌است .
ترمز ایمنی
مكانیزمی است كه بتوسط گاورنر ( سیستم كنترل كننده سرعت بالا) در لحظه افزایش سرعت بیش از حد مجاز فعال شده و با قفل شدن روی ریلهای راهنمای كابین یا وزنه تعادل آنهارا متوقف مینماید و شامل انواع زیرمیشود:
ترمزایمنی لحظه‌ای
نوعی ترمز ایمنی است كه با قفل شدن سریع روی ریلهای راهنماباعث توقف كابین ویا وزنه تعادل (با شتاب منفی بسیار زیاد) می شود.
ترمز ایمنی با اثر ضربه گیر
نوعی ترمز ایمنی است كه با قفل شدن به ریلهای راهنما بطور سریع عمل میكند ولی واكنش در كابین یا وزنه تعادل بوسیله ضربه‌گیر تعدیل میشود.
ترمز ایمنی تدریجی
نوعی ترمز ایمنی است كه سیستم آن در اصطكاك با ریلهای راهنما به شكلی عمل مینماید كه موجب شتاب منفی (تعریف شده) كمتری می گردد.
چاه
فضایی كه در آن كابین و وزنه تعادل (درصورت وجود) حركت می كند. این فضا به كف چاهك ،دیوارها و سقف محدود میگردد .
چاهك
بخشی از چاه است كه در زیر پایین ترین طبقه آسانسور قرار دارد.
حداقل بار گسیختگی طناب فولادی
عبارت است از حاصل ضرب مربع قطر اسمی طناب فولادی (بر حسب متر مربع ) و مقاومت كششی اسمی سیمها (بر حسب نیوتون بر میلیمتر مربع)و یك ضریب مناسب برای نوع ساختار آنها (ISO 2532 )
بارمؤثر گسیختگی در آزمون پارگی نمونه طناب فولادی با استفاده از روش تعریف شده باید معادل كمترین بار گسیختگی تعیین شود.
ریل راهنما
اجزایی صلب هستند كه برای هدایت كابین ویا وزنه تعادل تعبیه میشوند.
سرعت اسمی
حداكثر سرعت كابین هنگام حركت عادی را سرعت اسمی می گویند.
سیستم محركه آسانسور
سیستمی است شامل موتوری كه آسانسور را به حركت در آورده ویا از حركت باز می دارد.
شخص آموزش دیده مجاز
شخصی است كه از سوی افراد مسئول نصب آسانسور ، آموزشهای لازم را برای استفاده از آسانسور و كمك‌رسانی اولیه دیده باشد .
ضربه گیر
وسیله ای است برای جلوگیری از برخورد ناگهانی كابین و یا وزنه تعادل با كف چاهك می باشد. انواع آن برحسب میزان سرعت و ظرفیت و طراحی آسانسور، وجود دارند .
طناب ایمنی
طنابی فولادی است كه به مكانیزم ایمنی كابین یا وزنه تعادل متصل می گردد تادر هنگام سرعت غیر مجاز و یا قطع سیستم تعلیق، مكانیزم ترمز ایمنی را فعال سازد.
گاورنر (كنترل كننده مكانیكی سرعت بیش از مقدار تعیین شده)
وسیله ای است كه وقتی آسانسور به هر دلیل به سرعتی بیش از مقدار تعیین شده می رسد ، فعال شده و ضمن قطع جریان برق موتور ،عملكرد سیستم ترمز ایمنی را سبب می شود .
كابین (اتاقك آسانسور)
بخشی از آسانسور كه شبیه اتاقك بوده و مسافران ویا بار ، در داخل آن قرار گرفته و جابجا می شوند.
قاب یا یوك
كادری فلزی است كه كابین یا وزنه های تعادل از طریق آن به سیستم تعلیق متصل می گردد .این قاب میتواند با دیوارهای كابین یكپارچه باشد .
محافظ پا (سینی زیر در)
صفحه قائم مسطح با لبه شیبداری است كه در زیر آستانه درب طبقه یا ورودی به كابین نصب می شود .
مساحت مفید كابین
اندازه سطح مقطع كابین كه در ارتفاع یك متری از كف كابین بدون در نظر گرفتن فضایی كه دستگیره‌ها اشغال میكنند اندازه گیری میشود. در صورتی كه كابین بدون در باشد ، محفظه ای بعمق 1.0 متر در جلوی آستانه هر كابین از مساحت مفید حذف میشود .
مسافر
هر شخصی كه با آسانسور جابجا می شود .
منطقه باز شو قفل
منطقه ای است در بالا و پایین سطح توقف كه وقتی كف كابین در آن منطقه باشد ، درهای مربوطه قابلیت بازشدن از حالت قفل را مییابند .
موتورخانه
اتاقی است كه ماشین یا ماشینهای سیستم محركه و یا تجهیزات مربوطه در آن قراردارند .
هم سطح سازی
عملی است كه بمنظور افزایش دقت تراز بودن كف كابین با كف طبقه در هنگام توقف ،انجام می پذیرد .
هم سطح سازی مجدد
عملی است كه بعد از توقف آسانسور ،برای آنكه سطح توقف در طول بارگیری یا تخلیه هم تراز بماند ،انجام شده و در صورت لزوم هم سطح سازی مجدد صورت می گیرد.