قبل از اقدام برای تعمیر آسانسور باید بدانید
بیشتر مردم تفاوت بین تعمیر آسانسور و سرویس و نگهداری آسانسور را نمی‌دانند. در هر صورت، هیچ‌کس دوست ندارد در پایان یک روز سخت کاری، وقتی به آسانسور مراجعه می‌کند متوجه خرابی آسانسور شود و با پای پیاده از پله‌ها بالا برود. بدترین سناریو گیرافتادن در آسانسور خراب یا سقوط آسانسور است. اما با این حال تعمیرات آسانسور و بالابر جزئی از زندگی امروزی شهر نشین ها شده است.
به‌هرجهت، آسانسورها وسایل جالب و پیچیده‌ای هستند و حادثه‌آفرینی آنها نباید دست‌کم گرفته شود. علی‌رغم این حوادث، وقتی صحبت از تعمیر آسانسور، نگهداری آسانسور و سرویس آسانسور می‌شود، خیلی‌ها با سهل‌انگاری، نیاز به تعمیر آسانسور و بازدید و سرویس ماهانه را نادیده می‌گیرند. بااین‌حال همه قبول داریم که هزینه تعمیر آسانسور و سرویس و نگهداری آسانسور قطعاً به هزینه‌های احتمالی جانی آن می‌ارزد! البته دور از واقعیت نیست که تعمیرکار آسانسور ناکارآمدی که بر تعمیرات آسانسور و بالابر اشراف ندارد می‌تواند مردم را به استفاده از خدمات تعمیر و نگهداری آسانسور بی‌رغبت کند.
جدایی از بحث تعمیرات آسانسور و تعمیرکاران آسانسور بی‌تجربه یا بی‌مسئولیت، حقیقت این است که این فقط سرویس آسانسور در بازه‌های زمانی مناسب نیست که آسانسور شما را سالم نگه می‌دارد؛ خرابی آسانسور دلایلی دارد و نگهداری آسانسور دستورالعمل‌هایی.
باید قبل از اینکه کار به تعمیر آسانسور بکشد با سرویس و نگهداری مناسب آسانسور و مراقبت، هرچه برای سالم نگه‌داشتن آسانسور از ما برمی‌آید را به‌انجام برسانیم.
چون این مقاله طولانی‌ست، فهرست زیر را برای شما درنظر گرفته‌ایم تا بتوانید به هر بخشی که علاقه‌مندید رجوع کنید.
قبل ازاینکه به موضوع تعمیر آسانسور بپردازیم، خوب است که ابتدا شما را با خرابی آسانسور، نشانه‌ها و دلایل آنها آشنا کنیم.
نشانه‌های خرابی آسانسور و نیاز به تعمیر آسانسور
همیشه می‌گویند نشانه‌ها حرف‌هایی برای گفتن به شما دارند، گوش‌های خود را محکم نگیرید! آسانسور، این دستگاه پیچیده مکانیکی، ممکن است به زبان بی‌زبانی به شما بگوید که به دکتر نیاز دارم، دردم را جدی بگیرید!
البته آسانسور انواع مختلفی دارد و هر نوع ممکن است که به زبان خودش صحبت کند. اما به طورکلی، با سه نشانه اعلام نیاز به تعمیرات آسانسور و بالابر بیان می‌شود:
آسانسور زیاد از کار می‌افتد
طول‌عمر متوسط یک آسانسور 15-20 سال است. از این رو، از آسانسورهای واحدهای قدیمی باید توقع بد کار کردن را داشته باشیم؛ جای تعجب ندارد که چنین آسانسورهایی به‌دفعات ازکار بیفتند.
ازجمله مشکلات رایجی که احتمالاً با آسانسورهای قدیمی خود تجربه کرده‌اید، درست باز و بسته نشدن درهای آسانسور است. اگر یک‌بار در هفته با این مشکل روبه‌رو شدید، بدانید شاید به فکر سرویس آسانسور نبوده‌اید و حالا، زمان تعمیرات آسانسور فرا رسیده!
آسانسور صداهای ناجور می‌دهد
اگر صدای آسانسورتان درآمده، صداهایی که ممکن است از موتورخانه، جابه‌جاشدن ترمزهای آسانسور، شل شدن قطعات، خوردگی کفشک کابین آسانسور، تنظیم نبودن سیستم پاراشوت و ساییدگی، عدم هم‌ترازی کابین آسانسور با طبقات، استاندارد نبودن کابین آسانسور و… باشد، این آژیرِ نیاز به تعمیرات آسانسور و بالابر است. خصوصاً اگر تا اکنون سرویس و نگهداری آسانسور درست انجام نشده، ناشنیده گرفتن این صداها عواقب خوبی ندارد؛ فی‌الفور برای تعمیرات آسانسور اقدام کنید.
آسانسور بین طبقات متوقف می‌شود
این اتفاق ازلحاظ امنیتی جدیت زیادی دارد. مثلاً فرض کنید که آسانسور بالا یا پایین یک طبقه متوقف می‌شود؛ حالا اگر ساکنان داخل کابین حواس‌پرت باشند، و یا از قضا، در یک‌روز پر از دردسر کاری تمرکز خوبی نداشته باشند، چه اتفاقی ممکن است بیفتد؟! ممکن است زمین بخورند و آسیب ببینند. متوقف شدن آسانسور بین طبقات با گذر زمان بدتر هم خواهد شد. به محض اینکه این نشانه را دریافت کردید، به فکر آوردن کسی برای تعمیر آسانسور یا بالابر باشید.
سرعت آسانسور تغییر می‌کند
آسانسور شما روزانه متحمل فعالیت‌های بسیاری‌ست، چه‌بسا چندین تُن آدم و بار حمل می‌کند. همه این فعالیت‌ها موجب استرس و فشار به اجزای متحرک آسانسور می‌شود. تغییر سرعت آسانسور به شما خبر می‌دهد که یک‌چیزی درست کار نمی‌کند. آیا آسانسورتان قبل از ایستادن سرعتش کم می‌شود یا ناگهان سرعت می‌گیرد؟ آیا وقتی آسانسور از طبقات می‌گذرد سرعتش تغییر می‌کند؟
هرکدام از این سناریوها می‌تواند خبر از خرابیِ قطعیِ جزئی از آسانسور را بدهد. آیا تابه‌حال از خدمات سرویس و نگهداری آسانسور استفاده نمی کرده‌اید؟ بهتر است هرچه زودتر برا تعمیر آسانسور اقدام کنید.
زمان انتظار زیاد آسانسور زیاد است یا شروع و توقف‌های ناگهانی دارد
آسانسور شما فقط یک دستگاه مکانیکی نیست، بلکه یک دستگاه الکتریک و الکترونیک است. چه‌بسا افزایش دما و درست کار نکردن سیستم تهویه آسانسور در تابستان، قدیمی شدن سیستم کنترلی، اختلالات الکترونیک مدار الکترونیک کنترلی و خرابی سنسورها موجب زمان‌های انتظار زیاد و یا توقف‌های ناگهانی آسانسور شود. خرابی آسانسور شما هر دلیلی که داشته باشد، تصمیم تعمیرات آسانسور و بالابر را پشت گوش نیدازید.
اگر یکی یا تمام این نشانه‌ها را دریافت کردید منتظر نمایند، سریعاً برای تعمیر آسانسور و سرویس آن اقدام کنید. ضمنا اگر سرویس و نگهداری آسانسور بهطور ماهانه صورت گرفته، جای نگرانی ندارد، بعید است که ناگهان و غیرمنتظره با این نشانه‌ها روبه‌رو شوید یعنی ناگهان به تعمیرات آسانسور و بالابر نیاز پیدا کنید.
حال اگر نیم‌چه علاقه و گوش‌چشمی به مکانیک و دستگاه‌های پیچیده مکانیکی مثل آسانسور دارید و هنوز نتوانستید ارتباط عاطفی خوبی با آسانسورتان برقرار کنید (!) خوب است کمی بیشتر دلایل خرابی آسانسور را باز کنیم، شاید بتوانید با کمی همذات‌پنداری، آسانسورتان را بهتر درک کنید و در حفظ و نگهداری آسانسورها کوشاتر باشید یا نیاز به تعمیر آسانسور نداشته باشد!
دلیل خرابی‌های آسانسور چیست؟ و چه زمانی به تعمیرات آسانسور نیاز است؟
شاید به نظر خیلی از ما آسانسور تنها یک جعبه فلزی باشد که وظیفه‌اش بالا و پایین بردن ما از لابی به طبقات باشد؛ بنابراین تعمیر آسانسور یا از آن مهم‌تر سرویس و نگهداری آسانسور مهم نیست. بعضی هم تا زوار آسانسور درنرود به سرویس آسانسور فکر نمیکنند و تنها تعمیرات آسانسور و بالابر را با اکراه می‌پذیرند.
اما آسانسور، این دستگاهی که سیر تکاملی و تاریخچه جالبی دارد، واقعاً فقط یک جعبه نیست. اگر آسانسور را بیش از یک جعبه می‌دانید و کنجکاو هستید که بخش‌های اصلی یک آسانسور چیست و یک آسانسور چگونه کار می‌کند، باید بدانید که آسانسور از بخش‌های اصلی زیر ساخته شده‌اند:
- یک یا چند کابین (همان جعبه‌های فلزی) که ما را پایین و بالا می‌برند؛
- وزنه‌های متعادل‌کننده این کابین‌ها؛
- یک موتور الکتریکی که کابین‌ها را بالا و پایین می‌کشند و شامل یک سیستم ترمز هستند؛
- یک سیستم مشتمل از کابل‌های فلزی قوی و قرقره‌هایی که بین کابل‌ها و موتور‌ها حرکت می‌کنند؛
- سیستم‌های امنیتی گوناگون که درصورت خرابی یک کابل مسافران را حفظ می‌کنند؛
- و یک سیستم کنترل الکترونیکی که کابین‌ها را برحسب یک الگوریتم آسانسور به طبقات درست هدایت می‌کند (البته در ساختمان‌های بزرگ)؛ به این ترتیب می‌توان مطمئن شد که افراد با سرعت و به راحتی، به مقصد موردنظرشان می‌رسند.
- این مورد آخر خصوصاً برای آسمان‌خراش‌ها در ساعات اوج استفاده اهمیت دارد. سیستم‌های هوشمند طوری برنامه‌ریزی می‌شوند که در ابتدای روز بیشتر افراد را بالا ببرند و در آخر روز بیشتر به پایین بیاورند.
با مرور اجزای مختلف یک آسانسور شاید فهمیدن دلایل خرابی آسانسور دشوار نباشد:
- خراب‌کاری‌های عمدی و غیرعمدی
- قطعی ناگهانی برق
- قدیمی شدن اجزای مکانیکی و الکترونیکی
- افزایش دما
- و گاهی‌هم واقعاً بدون هیچ دلیل ظاهری! هر دستگاه مکانیکی-الکتریکی نیاز به مراقبت یک متخصص دارد.
به‌حداقل رساندن خرابی ها و تعمیرات آسانسور و بالابر
هرچندکه آسانسورها انواع مختلفی دارند، صرف‌نظر از نوع آسانسور، حتی آسانسورها بسیار مدرن نیز نیاز به مراقبت همیشگی دارند. عدم توجه به سرویس و نگهداری آسانسور کار را به تعمیر آسانسور خواهد کشاند. اگر همه مسافران به حفظ آسانسور متعهد باشند و از نیاز به سرویس آسانسور چشم‌پوشی نشود، جای نگرانی ندارد، آسانسور به خدمت کردنش ادامه خواهد داد و نیازی به تعمیرات آسانسور نیست.
اما برای افزایش بقای آسانسور، استفاده‌کنندگان از آن چه می‌توانند انجام بدهند؟
مراقبت از درها
درهای آسانسور طی سال‌ها استفاده، متحمل استهلاک و فرسودگی می‌شوند؛ هربار که یک آسانسور متوقف می‌شود، اپراتورهای درها حداقل دوبار فعال می‌شوند، خصوصاً اگر مسافر آسانسور، در را دستی باز کند. جایگزینی یا ارتقای اپراتورهای درها آسان است و نیاز به متوقف کردن سیستم‌های آسانسور در مدت‌زمان طولانی نخواهد داشت.
اگر افراد بیاموزند که درها را بهطور دستی یا به‌زور متوقف نکنند، می‌توانید از دراز شدن عمر درهای آسانسورتان مطمئن شوید و احتمال نیاز به تعمیر آسانسور و درهایش را به‌حداقل برسانید. بااین‌حال، حتی در یک ساختمان با مسافران آگاه به حفظ آسانسور، لازم است که در بازدیدهای دوره‌ای سرویس و نگهداری آسانسور گاهی بررسی درها صورت بگیرد تا نیاز به تعمیرات آسانسور و بالابر کمتر ایجاد شود.
جلوگیری از گرم شدن بیش از حد آسانسور
ازکارافتادن سیستم تهویه و یا سیستم‌های خنک‌کننده می‌تواند موجب گرم شدن بیش‌ازحد سیستم کنترلی و ازکارافتادن آن شود. به‌علاوه سیستم کنترلی مصرف انرژی بالایی دارند. با جایگزینی یک سیستم مدرن‌تر می‌توان مصرف انرژی را کاهش داد. گاهی برای حفظ و نگهداری آسانسور لازم است که برخی از بخش‌های آن جایگزین شوند. با جاگزینی این قطعات می‌توان مطمئن شد که در طی سال‌ها حیات آسانسور، با سرویس و نگهداری آسانسور می‌توان نیاز به تعمیرات آسانسور و بالابر را به‌حداقل خواهد رساند.
مناسب بودن کیفیت برق و جلوگیری از نوسانات برقی آسانسور
اگر متوجه شده‌اید که تغییرات و نوساناتی در برق و ولتاژ کل ساختمان وجود دارد، بدانید که باید فکری به حال آسانسور خود کنید. وگرنه، این نوسانات می‌تواند آسیب‌هایی به آسانسور شما وارد کند. در این موارد، تعمیر آسانسور مستلزم حل مشکل تغذیه است. شاید به یک منبع برقی برای آسانسور نیاز دارید تا این اعوجاج‌ها کار آسانسور شما را به تعمیرات جدی و هزینه‌بر نکشاند.
سرویس آسانسور بهطور دوره‌ای
حتی در ساختمان‌هایی که ساکنان باملاحظه هستند و سعی می‌کنند که سلامت آسانسور را با اضافه‌بار، بدرفتاری و بی‌توجهی به‌خطر نیدازند، همان‌طور که در بخش‌های قبلی گفته شد، بازهم نیاز به سرویس و نگهداری آسانسور به‌صورت دوره‌ای وجود خواهد داشت، درست مثل هر دستگاه الکتریکی/مکانیکی دیگر.
تعمیر آسانسور بهطور موردی یا سرویس و نگهداری آسانسور بهطور موردی؟ کدام بیشتر می‌صرفد؟
استانداردسازی آسانسور
استاندارد آسانسور نه‌تنها می‌تواند معیار خوبی برای ایمنی حداقلی آسانسور باشد بلکه مدیران ساختمان را از خطر عواقب قانونی حوادث آسانسور حفظ می‌کند. برحسب نوع استاندارد آسانسور، استانداردسازی آسانسور هم به‌صورت اولیه (برای اخذ پایان کار ساختمان) و هم به‌صورت ادواری انجام می‌شود. سرویسکاران مجرب، چک‌لیست اشکالات اداره استاندارد را درباره آسانسورها می‌دانند. اما حتی با رعایت رایج‌ترین اشکالات روال استانداردسازی آسانسور، برای اخذ استاندارد آسانسور، و همین‌طور بیمه آسانسور، معمولا نیاز به سرویس و نگهداری آسانسور است. بیشتر شرکت های بیمه برای پرداخت خسارت خواهان قرارداد سرویس و نگهداری آسانسور هستند.
در مورد گواهی استاندارد آسانسور نیز، شاید مستقیماً نیاز به قرارداد نباشد، اما عدم سرویس و نگهداری آسانسور بهطور موردی و عدم تعمیر آسانسور در صورت نیاز خود نشانگر استاندارد نبودن و در نتیجه عدم دریافت گواهی استاندارد است. قبل از اقدام برای اخذ استاندارد آسانسور اطلاعات خود را درباره استانداردسازی آسانسور تکمیل کنید.
برای اطمینان از ایمنی آسانسورتان نیز این ویدیو را پیشنهاد می‌کنیم:
سرویس و نگهداری آسانسور باید با چه فاصله‌ای انجام بگیرد؟
تفاوت آسانسور با بسیاری از دستگاه‌های مکانیکی دیگر در این است که مستقیماً با ایمنی انسان‌ها سروکار دارد. هرچند، گاهی استفاده از آسانسور امن‌تر و سالم‌تر از استفاده از پله‌هاست. ساختمان‌های بزرگ همیشه تعمیرکار آسانسور خود را در محل دارد. اما ساختمان‌های کوچک‌تر می‌توانند با عقد قرارداد سرویس و نگهداری آسانسور با شرکت‌های خدمات آسانسور بهطور بازه‌ای آسانسور خود را چک‌آپ کنند. معمولاً بهترین فاصلة چک‌آپ یک‌ماه است. به این طریق احتمال خرابی آسانسور و نیاز به تعمیرات آسانسور و بالابر کمینه خواهد شد.
چک‌اپ یک‌ماهه درنظر بعضی دشوار به‌نظر برسد؛ اما وقتی قیمت این دستگاه و هزینه‌های احتمالی جانی و مالی خرابی آن درنظر گرفته می‌شود، به‌نظر می‌رسد که این تصمیم هوشمندانه است.
ضمناً بسیاری از شرکت‌های آسانسور هستند که با قراردادهای منطقی، نه‌تنها چک‌آپ ماهانه آسانسور ساختمانتان را پوشش می‌دهند، بلکه طی قرارداد با این شرکت‌ها، تعمیر آسانسور (در صورت خرابی‌های ناگهانی) را نیز بهطور رایگان به‌عهده می‌گیرند.
قیمت تعمیر آسانسور و سرویس و نگهداری آسانسور
احتمالاً کنجکاو هستید که سرویس و نگهداری آسانسور چقدر برای شما خرج دارد؛ سعی کردیم قیمت و تعرفه سرویس و نگهداری آسانسور را (به تومان) برای شما در این نمودار خلاصه کنیم:
عوامل زیادی در قیمت تعمیرات آسانسور دخیل هستند؛ مثلا آیا تعمیرات آسانسور غرب تهران ، تعمیرات آسانسور در شمال تهران یا تعمیرات آسانسور شرق تهران مدنظر شماست؟ چند طبقه وجود دارد؟ آسانسور قدیمی‌ست یا تازه نصب شده؟… می‌توانید اطلاعات بیشتری را درباره قیمت تعمیر آسانسور هزینه سرویس و نگهداری آسانسور در ایران و جهان مطالعه فرمایید.
سرویسکار آسانسور مجاز و موردقبول
شرکت‌های معتبر آسانسور معمولاً سرویسکاران آسانسور و تعمیرکاران آسانسوری دارند که همگی مجاز هستند و دارای کارت مهارت هستند. آنها سرویسکاران آسانسور و تعمیرکاران آسانسور خود را دائما تحت نظارت دارند و از کیفیت ارائه‌شده توسط آنها مطمئن می‌شوند. اما ممکن است چنین امنیتی را با سرویسکاران منفردی که تحت نظر یک شرکت کار نمیکنند تجربه نکنید.
برای شناسایی سرویسکار آسانسوری که مجاز است، دیگر مقالات ما را مطالعه کنید.
جمع‌بندی
سلامت آسانسور را می‌توان در گرو دو موضوع اصلی دانست:
اول – ساکنان نسبت‌به آسانسور خود مسئولانه رفتار کنند؛
دوم – مدیران ساختمان نگهداری و سرویس دوره‌ای آسانسور را همیشه درنظر داشته باشند.
می‌توان با جرات گفت که با رعایت این دو بتوان سال‌ها از آسانسورها نهایت استفاده را کرد – بدون اینکه سلامت و امنیت ساکنان را در خطر بیندازد و دم‌به‌دم به تعمیر آسانسور نیاز پیدا شود. چه‌بسا آنقدر بتوانید از آسانسورتان خوب مراقبت کنید که نصف سن یک انسان یا حتی بیشتر برای شما کار کند! و تنها چیزی که نیاز دارید تنوع در شکل ظاهری آن و یا بازسازی و زیباسازی آسانسور باشد؛ مثلاً ممکن است بعد از مدتی تصمیم بگیرید که کابین آسانسور خود را تغییر بدهید.
به‌هرتقدیر وقتی طول عمر یک آسانسور و هزینه قطعات اصلی آن مثل موتور، درنظر گرفته می‌شود و با هزینه نگهداری و سرویس آسانسور به طور دوره‌ای مقایسه می‌شود، به‌نظر باصرفه و منطقی‌ست.
آرزو می‌کنیم که همیشه آسانسورهای سالم، امن و زیبایی داشته باشید!
راستی، اگر دوست دارید با ما آشنا شوید، از وب‌سایت خدمات آسانسور آیتکس دیدن کنید.